ariyaytami charin, shinallatak kimsa
mana tukurishka kichka purina ñantami
charin, chashnallatak kay tantarik wasika
sirik hawapimi rurashka kan.
☻Tutullukuna: kay kuskataka
allpaturumanta rurashka taripashkapimi
riksinchik.
☻Putikuna: Wasi pirkakunata rurankapakka
puti sinchi rumiwanmi rurakkuna kashka,
chaymantami kay rurashkakunaka kimsa
rikunalla manyakunata charinkuna,
kaymantaka paykuna riksik kashka
shinallatak wasichinkapak kimsa
rikunalla pachata hapikkuna kashka.
☻Paktasirikyashpikkuna: kay
wallpaykunataka Castillo wasiman
yaykuna punkukuna llawtupimi
tarina, shinallatak shuyutupukamay
nipakunatami riksik hapikkunakashka.
Shinapash yachayñan llankana
imakunawan llankakkuna kashkataka
mana riksik chayarinchu, shinapash
Macchu Picchu wasikunata rurashka
shinami rurak kashka, chaymantami
pakta pakta imapash rurarishka.
Mana tiyanchu pakta rikuchikuna wiñay kawsay
kallari rurayta kamaymanta, shinaka mana
achikllata rikuchinapak kay pampapi tiyashakata
rikunchik, chashnapash, rumiwan rurashka
rumpata shina rikunchik, shinallatak ashka
rumikunawan huntachishkatapish, shinaka
yuyayta tukuchitukunchik, tiyashkatakmi
kaypitak kashka yuyay nishpa. Ashtawan
riksitukunchikmi, wasikunata rurashkapi, pata
kinrikuna sumak lluchuklla llutashkata rikushpa,
kaymi riksichin imashina hillaykunata hapishpa
rurashkata.
Ashtawanpash, asha riksichiwan rikuchinata
ushanchik, paykunaka riksikkunami kashka
wasichinkapakka imallata hapina kashkata,
chaymantami pakta kashka yachaykunata
yachankuna, chaymanta pakta kashka yachayta
charinkuna, shinallatak Pilaloma kuskapi
rikunata ushanchik.
Puchukaypika, wiñay kawsay kallaripi rurayta
kamay wasita rurankapakka, riksikkunami
kashkanka tupuykunata; shinapash, mana
taripaytukushkanchikchu ima tupuykunawan
paykunaka rurashkata, shinapash mayhan
tupuykunata hapishpami rurashkakunakanka,
shinallatak sumakta rurashkamanta kay
yuyaymanmi chayanchik, tukuymi kan pakta
pakta illitak rurashka, kunan punchakamami
shayakun pichka patsak (500 años) watakunata
washawan rurashka kashpapash. Chaymantami
kay wasichimanta yachaykunata charishkata
yuyanchik, kay yachaykuna kaykunami: tupu,
tupuyachay, aspik, kay yachaykunawanmi
sumak sinchi wasita rurashkakuna. Shinami
imashina tupuyachaywan, chuskushkata
tupukkuna kashka, shinallatak tukuy tupuyta
rurashkakuna, shinapash mana yachanchikchu
imashina rurashkata.
TUKURIPIY CHURASHKA
YUYAYKUNA
Kuskiyta rurashka kipaka, ni tukunchikmi
uchillachishka yuyaypi, kay sumak
shuyutupukamay nipakuna hapitukushkata
kay Ingapirka wiñay kawsay kallaripi rurayta
kamay wasipi, kaykunami kan: tiklla aspik,
ishkayashka aspikuna, kinkrayashka aspikuna,
suytuk, kimsamanyachi, sunichuskupallkakuna,
putukukkuna, paktasirikyaspikkuna, muyuntik,
rumpa, rumpalla, shuyutupukamay. Shina
tupukunatami paktachishkakuna, shinami
kay shuyutupukamaykunata riksinaman
chayashkanchik: paktasirikaspikkuna,
tutullu, chuskushka, suytuk, utukukkuna,
kimsamanyachi, shuntur, muyuntitak, suni,
aspik, putikuna, wikru, patak, hawayarik
paktasirikyashpikkuna yachaykunata
yachashkanchik. Kaywanmi Cañari-inca
kawsaypacha yachaykunata riksihkanchik,
paykuna imashina shuyutupukamay yachaykuna
yachashkata, shinallatak kay yachaykunata
imashina wasichiy pachapi churashkatapash,
shinami kipukamayuk yachaykunata
paktachishkakuna.
Cañari-inca wiñay kawsay kallaripi rurayta
kamay wasita ruranapakka, hapishkakunami